Historia sołtysów w Polsce

„Sołtysi są jedyną z najstarszych, jeśli w ogóle nie najstarszą instytucją państwa polskiego od XIII po XXI w. Przetrwali Piastów, Jagiellonów, państwo Krzyżackie, Andegawenów, Wazów, Królów elekcyjnych, państwo rozbiorowe i PRL. Dziś ich podstawą prawną jest ustawa samorządowa z 8 marca 1990 r. Sołtysów w Polsce jest ponad 40 000.”
(Zygmunt Zell)

Początki ruchu stowarzyszeniowego sołtysów

Po raz pierwszy sołtysi zaczęli spotykać się i organizować z inicjatywy senatora Ireneusza Niewiarowskiego[1] w 1990 roku w Koninie. W efekcie czego przy senatorze powstał Konwent Sołtysów. W 1991 roku doszło do powstania Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Sołtysów Województwa Konińskiego. 23 marca 1992 roku odbyło się pierwsze walne zebranie członków stowarzyszenia. Masowe dotarcie do sołtysów poprzez pierwsze egzemplarze Gazety Sołeckiej[2] i Poradnika Sołtysa spowodowało powstawanie w kraju kolejnych lokalnych stowarzyszeń. Pierwsze z nich to: nowosądeckie, sieradzkie, rzeszowskie, legnickie, a także gmin Aleksandrów Kujawski i Bochnia. W 1994 roku w Licheniu w trakcie Pielgrzymki Sołtysów i Środowisk Wiejskich doszło do powołania Komitetu Założycielskiego Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów. Rok później odbyło się pierwsze walne zebranie KSS.

Członkami lokalnych stowarzyszeń są sołtysi oraz członkowie rad sołeckich.
KSS konsekwentnie wspiera przemiany na polskiej wsi. Czyni to przede wszystkim
 z myślą o kształtowaniu obywatelskich postaw na wsi, ugruntowaniu demokracji i wspieraniu partnerskiej współpracy administracji samorządowej i mieszkańców.
Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów jest apolityczną organizacją pozarządową, nie nastawioną na zysk (non profit). W lipcu 2004 r. KSS uzyskało status organizacji pożytku publicznego.