Odnowa Wsi

Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów jako organizacja reprezentująca sołtysów i szeroko rozumiane środowiska wiejskie od początku swego istnienia działało na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. Poprzez liczne działania, takie jak konferencje, seminaria, szkolenia dla sołtysów i lokalnych liderów, a także wydawnictwa, wystawy i projekty informacyjne działa na rzecz realizacji w praktyce idei „Odnowy wsi” w naszym kraju. Pojęcie „odnowa wsi” w Polsce funkcjonuje począwszy od 1997 r., kiedy to Ryszard Wilczyński, zainspirowany działaniami na rzecz rozwoju obszarów wiejskich w Austrii i w Niemczech, zainicjował w województwie opolskim tworzenie pierwszego regionalnego programu odnowy wsi. Impulsem do zastosowania wieloletnich doświadczeń programów odnowy wsi były liczne i zachęcające osiągnięcia w zakresie integracji społeczności wiejskich, utrzymania wartości życia wiejskiego, waloryzacji przestrzeni wsi i krajobrazu oraz podnoszenia szeroko rozumianej jakości życia na obszarach wiejskich wspomnianych wyżej regionów. Najważniejsze w tej szczytnej idei jest to, aby to sami mieszkańcy polskiej wsi inicjowali przemiany w swoich miejscowościach, wspólnymi siłami dążyli do poprawy jakości życia, niezależności ekonomicznej. Mieszkańcy wsi powinni być zatem zarówno podmiotem jak i siłą napędową dla rozwoju swojego regionu, czuć się odpowiedzialni za to, co mogą uczynić dla siebie i przyszłych pokoleń, dbając o zachowanie swej tożsamości lecz nie rezygnując przy tym z nowoczesnych rozwiązań technicznych czy pomysłów wykorzystywanych np. w krajach unijnych. Działania wchodzące w zakres odnowy wsi powinny prowadzić do pogłębienia integracji społeczeństw wiejskich (między innymi poprzez tworzenie przez mieszkańców Grup Odnowy Wsi), a także do polepszenia warunków ekonomicznych poprzez kształtowanie postaw przedsiębiorczych. Postępujący rozwój społeczno–ekonomiczny środowisk wiejskich prowadzić będzie w przyszłości do zwiększenia roli sołectw jako jednostek administracyjnych, służyć ma temu miedzy innymi fundusz sołecki. Należy również uświadamiać samorządy, że aktywność mieszkańców wsi powinna być wspierana nie tylko funduszami unijnymi czy centralnymi, ale i tworzonymi w tym celu funduszami wsparcia na poszczególnych szczeblach samorządowych. Mamy nadzieję, że nasze Stowarzyszenie, które podjęło współpracę z instytucjami i władzami samorządowymi (miedzy innymi z władzami województw mazowieckiego, opolskiego, śląskiego i wielkopolskiego) będzie mogło nadal aktywnie wspierać mieszkańców wsi i być pomocnym w działaniach na rzecz jej rozwoju.

Ireneusz Niewiarowski
 PREZES KRAJOWEGO STOWARZYSZENIA SOŁTYSÓW

W sobotę, 4 października bieżącego roku, podczas Międzynarodowych Targów Hodowli Zwierząt i Rozwoju Obszarów Wiejskich FARMA 2008 już po raz trzeci odbyła się konferencja poświecona idei odnowy wsi, tym razem pod hasłem „Na wsi odnowa – nowa perspektywa”. Organizatorem było Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz z Urzędem Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego. Konferencji towarzyszyła wystawa – w szklanych gablotach zaprezentowano barwne plansze przedstawiające konkretne przykłady inwestycji przeprowadzonych przez wybrane gminy w ramach odnowy wsi. Do wygłoszenia referatów zaproszono wybitnych specjalistów i propagatorów tej idei. O godzinie 1100 zgromadzonych w sali konferencyjnej gości przywitał Senator Ireneusz Niewiarowski, Prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów, otwierając tym samym konferencję. Jako pierwszy wystąpił Andrzej Sobieszek z Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiając perspektywy rozwoju obszarów wiejskich w PROW na lata 2007 – 2013. Następnie Przemysław Kujawa, przedstawiciel Departamentu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego, dokonał porównania odnowy wsi w ramach programów SPO – ROL 2004–2006 i PROW 2007–2013. Kolejnym mówcą był inicjator idei odnowy wsi w Polsce, Ryszard Wilczyński, Wojewoda Opolski i Wiceprezes Europejskiego Stowarzyszenia Rozwoju Obszarów Wiejskich, który nakreślił w swym wystąpieniu przyszłość tej idei oraz dokonał prezentacji działań w jej zakresie na terenie Śląska Opolskiego. Po przerwie głos zabrał Jerzy Motłoch, Dyrektor Wydziału Terenów Wiejskich w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego, który zaprezentował słuchaczom regionalne programy odnowy wsi na przykładzie swego regionu. Należy dodać, że oba województwa, opolskie i śląskie, wiodą prym w realizacji idei odnowy wsi w Polsce. Zgromadzeni słuchacze, w większości reprezentanci Wielkopolski, zgodnie podkreślali, że podobne inicjatywy i metody działania powinno się zastosować także na ich terenie. Tematykę odnowy wsi w programie Leader przedstawił dr Ryszard Kamiński z Polskiej Akademii Nauk. Podsumowania konferencji i zamknięcia kongresu dokonał Senator Ireneusz Niewiarowski. Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów od kilku lat promuje ideę odnowy wsi.