Wzmocnienie oddolnych inicjatyw i sołectwa
Ocena rocznej pracy, wybór nowego członka zarządu głównego, omówienie funduszu sołeckiego, ale przede wszystkim wypracowanie stanowiska dotyczące przyszłości polskiej wsi to główne tematy dwudniowej Rady Krajowej Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów, która odbyła się w Uniejowie ( woj. łódzkie).
Obrady rozpoczęła minuta ciszy ku czci zmarłego niedawno wiceprezesa KSS Antoniego Rapacza. Następnie głos zabrali Dariusz Klimczak– członek zarządu województwa łódzkiego i Paweł Bejda – wicewojewoda. Gospodarze terenu podziękowali za zaproszenie i w swoich wystąpieniach omówili specyfikę obszarów wiejskich na swoim terenie.
– Jesteście kwiatem samorządu polskiego, ponieważ od lat wybierają was mieszkańcy, wasi sąsiedzi. Dzięki temu jesteście najbliżej problemów polskiej wsi – powiedział do delegatów Paweł Bejda.
Następnie z jego rąk w imieniu prezydenta RP Stanisław Pełka ze Śpicimierza gm. Uniejów otrzymał złoty krzyż zasługi.
Sprawozdanie przyjęli jednogłośnie
W wystąpieniu rozpoczynającym obrady Ireneusz Niewiarowski, senator, prezes KSS podkreślił, że w tym roku stowarzyszenie obchodzi 20-lecie ruchu stowarzyszeń sołeckich. Uroczystości z tej okazji trwają cały rok, ale kulminacyjny moment odbył się 26 maja w Licheniu, gdzie odznaczeniami wyróżniono wielu działaczy.
Tradycyjnie przedstawiono sprawozdanie merytoryczne i finansowe KSS za 2011 rok. Wśród merytorycznych wymieniono m.in. : kontynuację projektu ,,Fundusze Sołeckie-szansą dla wsi”, konkursy ,,Fundusz sołecki – najlepsza inicjatywa 2010” oraz Sołtys Roku, podpisanie porozumienia z Bankiem Gospodarki Żywnościowej, udział prezydenta B. Komorowskiego w konferencji ,,Wiejska Polska” oraz w pielgrzymce w Licheniu, organizację seminarium podczas Targów Produktów i Usług dla Samorządów Lokalnych Gmina 2011. Komisja Rewizyjna nie wniosła zastrzeżeń do sprawozdania. Podkreśliła, że dzięki pracy KSS funkcja sołtysa staje się coraz bardziej prestiżowa, podnosi również poziom życia mieszkańców wsi. Delegaci zagłosowali za przyjęciem sprawozdania jednogłośnie.
400 wejść dziennie na stronę
Do działalności KSS odniósł się również I. Niewiarowski. Prezes stowarzyszenia poinformował, że w ramach projektu ,,Fundusz Sołecki szansą dla wsi” zorganizowano 50 szkoleń.
– Zachęcam cały czas do naszej strony www.funduszesoleckie.eu. Dziś mamy tam ok. 400 wejść dziennie, to całkiem spora liczba. Chciałbym również zachęcić do organizowania w całym kraju konkursu ,,Fundusz Sołecki – najlepsza inicjatywa”. Na razie mamy deklarację marszałków województwa opolskiego i wielkopolskiego. Zależy nam również na promocji konkursu ,,Sołectwo przyjazne środowisku”. Mam nadzieję, że w tym roku zgłosi się do niego o wiele więcej sołectw – powiedział prezes KSS.
Nowy członek zarządu
W trakcie posiedzenia wybrano, w miejsce zmarłego kilka miesięcy temu Antoniego Rapacza, nowego członka zarządu głównego. Został nim Paweł Odrobina z Małopolskiego Stowarzyszenia Sołtysów. Aktualny skład zarządu : Ireneusz Niewiarowski – prezes, Barbara Czachura – wiceprezes, Stanisław Lawera – wiceprezes, Feliks Januchta – wiceprezes, Sławomir Królak – skarbnik, Paweł Odrobina – sekretarz, Stanisław Małachwiej – członek.
Bezcenny kapitał społeczny
Długa dyskusja dotyczyła Funduszu Sołeckiego. Do dziś realizuje go 54 procent gmin. Liczba ta jednak może być wyższa, gdyż ministerstwo w podliczeniach bierze pod uwagę gminy, w których nie ma sołectw. I. Niewiarowski podkreślił, że fundusz jest jednym z narzędzi, które może zatrzymać, a także przyciągnąć ludzi do wsi.
– Fundusz Sołecki, Leader, Lokalne Grupy Działania to o wiele lepsze narzędzia do aktywizacji wsi niż środki z Unii Europejskiej. Buduje się przede wszystkim bezcenny kapitał społeczny. Ale potrzebna jest nowela funduszu, monitoring i programy wojewódzkie. Warto podkreślić, że do 2020 roku mamy zapewnione środki z Unii, ale wygrają w rozdaniach ci najaktywniejsi, czyli ludzi, którzy dziś są zaangażowani w Fundusz Sołecki czy Leadera. Będą wspierane te działania, w których społeczność lokalna wpływa na swoją rzeczywistość – powiedział senator. Andrzej Walczak z Opolskiego przedstawił problem, który z funduszem obserwuje w swoim regionie.
– Dziś rada gminy może uchwalić fundusz lub nie według swojego widzimisię. Jako sołtysi nie mamy na to żadnego wpływu, liczymy tylko na przychylność rady – powiedział Walczak.
Zupełnie inne stanowisko przedstawiła Barbara Czachura, prezes Stowarzyszenia Sołtysów Województwa Wielkopolskiego.
– U mnie wszyscy radni byli za funduszem. Musiałam przekonywać sołtysów. I w końcu radni, wbrew sołtysom, wprowadzili fundusz. Dziś , za nim jest każdy sołtys – stwierdziła B. Czachura
Prezes KSS jeszcze raz poinformował delegatów, że wszystkie uwagi, problemy związane z Funduszem Sołeckim mogą zgłaszać na stronie www.funduszesoleckie.eu .
Aktywizacja środowisk wiejskich
Dwudniową debatę zakończyła analiza deklaracji przyjętej podczas konferencji ,,Wiejska Polska” w maju w Licheniu.
– Mamy Fundusz Sołecki, Leadera, Lokalne Grupy Działania, czyli sporo narzędzi służących aktywizacji środowisk wiejskich. A więc dlaczego nie jest tak świetnie, jakby się wydawało ? Popełniono wiele błędów, szereg działań, które krępują ruchy, zniechęcają ludzi. Dlatego przyjęliśmy deklarację, która odnosi się do następnego rozdania 2014-2020 i wyraźne mówi o likwidacji biurokratycznych ograniczeń, potrzebie zmian w FS, uproszczeniu procedur, wzmocnieniu sołectwa. Deklarację kończy zdanie, że uczestnicy konferencji z nadzieją oczekują na zapowiedzianą przez prezydenta RP nową ustawę o wzmocnieniu udziału mieszkańców w działaniach samorządu terytorialnego i wnoszą o śmielsze odniesienia rozszerzające możliwości sołectwa – powiedział I. Niewiarowski.
Wymiana dobrych praktyk
W trakcie drugiego dnia obrad Maria Kaczorowska, dyrektor departamentu rozwoju obszarów wiejskich w łódzkim Urzędzie Marszałkowskim opowiadała o działaniach prowadzonych w ich regionie, licznych konkursach, szkoleniach, wyjazdach studyjnych.
– Chciałam podziękować za zaproszenie. Tego typu spotkania to świetna okazja do wymiany doświadczeń i dobrych praktyk. Mam nadzieję, że również w województwie łódzkim powstanie stowarzyszenie sołtysów – dodała M. Kaczorowska.
O swoich działaniach opowiadali również prezesi poszczególnych stowarzyszeń sołtysów. Mówili o szkoleniach, zakładaniu stron internetowych, organizacji licznych konkursów.
Wzmocnić instytucję sołectwa
Na koniec delegaci przyjęli stanowisko określające główne kierunki zmian. Można w nim m.in. przeczytać : ,, Rada Krajowa KSS z zadowoleniem odbiera fakt przyjęcia przez uczestników konferencji ,,Wiejska Polska” w maju tego roku w Licheniu deklaracji. Mówi ona o wzmocnieniu oddolnych aktywności wykorzystujących inicjatywę i gotowość do działania mieszkańców poszczególnych sołectw i miejscowości. Rada Krajowa popiera również potrzebę nowelizacji ustawy o funduszu sołeckim uwzględniającej między innymi możliwość dokonywania zmian w funduszu w ciągu roku i wspólne działanie kilku wiosek. Uważamy, że należy podjąć dyskusję nam zmianą ustawy o samorządzie gminnym, ponieważ trzeba wzmocnić instytucję sołectwa przez jego większe upodmiotowienie i przekazanie dodatkowych kompetencji. Należy również doprowadzić do zastosowania uproszczeń i przychylnego interpretowania różnych przepisów m.in. skarbowych, sanitarnych w taki sposób, aby nie tłumiły i nie zniechęcały do oddolnej aktywności. Wyrażamy swoje poparcie dla nowego instrumentu rozwojowego ( CLLD) wspierającego oddolne inicjatywy i aktywność obywatelską poprzez większy udział w procesie kierowania rozwojem. Zwracamy uwagę, aby w okresie programowania 2014-2020 odnowa wsi finansowana ze środków unijnych łączyła wsparcie inwestycyjne z zaangażowaniem społeczności lokalnej. Zarówno Odnowę Wsi jak i Leadera należy odbiurokratyzować, aby wykorzystać potencjał tkwiący w społecznościach lokalnych”.
Debata odbyła się pod patronatem Marszałka Województwa Łódzkiego.
Prezentacje do pobrania
KRAJOWA SIEĆ OBSZARÓW WIEJSKICH WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO NARZĘDZIEM INTEGRACJI I ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH
PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2007 – 2013 PODSUMOWANIE DZIAŁANIA „ODNOWA I ROZWÓJ WSI”
Olga Żaryn
{gallery}56{/gallery}